[ปะถม, ปะถมมะ-, ปะถม-] ว. ประถม, ลำดับแรก, ลำดับเบื้องต้น: ชั้นที่ ๑, เรียกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นที่ ๑ ในตระกูลจุลจอมเกล้า ว่า ปฐมจุลจอมเกล้า ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ. {ป.}. ปฐมกรรม [ปะถมมะกำ] น. กฎเบื้องต้นหรือข้อสำคัญ:ชื่อพิธีแบบหนึ่งที่กษัตริย์ในครั้งโบราณกระทำแก่ผู้เป็นปรปักษ์. ปฐมฌาน [ปะถมมะ-] น. ฌานเบื้องต้น ได้แก่ ฌานที่ ๑ มีองค์ ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคตา. {ป.}.ปฐมทัศน์ [ปะถมมะ-] น. การแสดงครั้งแรก, เรียกการแสดงละครหรือการฉายภาพยนตร์รอบแรก ว่า รอบปฐมทัศน์. ปฐมเทศนา [ปะถมมะเทสะนา, ปะถมมะเทดสะหฺนา, ปะถมเทดสะหฺนา] น. เทศนาครั้งแรกในพระพุทธศาสนา หมายถึง ธัมมจักกัปปวัตนสูตร: ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่ง เป็นพระพุทธรูปนั่งขัดสมาธิบ้างนั่งห้อยพระบาทอย่างนั่งเก้าอี้บ้าง เครื่องหมายสำคัญอยู่ที่พระหัตถ์ขวา ทำนิ้วพระหัตถ์กรีดเป็นวงกลม ส่วนพระหัตถ์ซ้ายวางหงายอยู่บนพระเพลาบ้าง ถือชายจีวรบ้าง ทำท่าทางประคองพระหัตถ์ขวาบ้าง. ปฐมนิเทศ [ปะถมมะ-, ปะถม-] น. การแนะนำชี้แนวเพื่อการศึกษาและการทำงานในเบื้องต้น. ปฐมบุรุษ [ปะถมมะ-,ปะถม-] น. บุรุษที่ ๑, ตามไวยากรณ์ ได้แก่ สรรพนามพวกที่ใช้แทนชื่อผู้พูด เช่น ข้า เรา แต่ตามไวยากรณ์บาลีหมายถึงพวกที่เราพูดถึง เช่น เขา. ปฐมพยาบาล [ปะถม-] น. การปฏิบัติขั้นต้นยามฉุกเฉินตามวิธีแพทย์ก่อนลงมือรักษาพยาบาล. ปฐมโพธิกาล [ปะถมมะโพทิกาน] น. กาลแรกตรัสรู้ คือ ระยะเวลานับตั้งแต่พระพุทธเจ้าตรัสรู้จนถึงทรงประดิษฐานพระพุทธศาสนาในแคว้นมคธ. {ป.}. ปฐมยาม [ปะถมมะ-] น. ยามต้น, ในบาลีแบ่งคืนออกเป็น ๓ ยาม กำหนดยามละ ๔ ชั่วโมง เรียกว่า ปฐมยาม มัชฌิมยาม และปัจฉิมยาม ปฐมยามกำหนดเวลาตั้งแต่ย่ำค่ำ หรือ ๑๘ นาฬิกา ถึง ๔ ทุ่ม หรือ ๒๒นาฬิกา. {ป.}. ปฐมฤกษ์ [ปะถมมะ-] น. ช่วงเวลาแรกของฤกษ์. ว. เริ่มแรก เช่น ฉบับปฐมฤกษ์. ปฐมวัย [ปะถมมะ-] น. วัยต้น. {ป.}. ปฐมสมโพธิ [ปะถมมะสมโพด, ปะถมสมโพด] น. ชื่อคัมภีร์ว่าด้วยประวัติของพระพุทธเจ้า. {ป.}. ปฐมสุรทิน [ปะถมมะสุระทิน] น. วันที่ ๑ แห่งเดือนทางสุริยคติ. ปฐมาษาฒ [ปะถะมาสาด] น. เดือน ๘ แรก, {โบ} เขียนเป็น ปฐมาสาฒ ก็มี. {ป. ปฐมาสาฬฺห: ส.ปูรฺวาษาฒา}.