[อะรูบ, อะรูบปะ-] ว. ไม่มีรูป, ไม่ใช่รูป: ที่เป็นนามธรรม. {ป., ส.}. อรูปฌาน [อะรูบปะชาน] น. ฌานมีอรูปธรรมเป็นอารมณ์ มี ๔ คือ ๑. อากาสานัญจายตนะ {กำหนดที่ว่างหาที่สุดมิได้เป็นอารมณ์} ๒. วิญญาณัญจายตนะ {กำหนดวิญญาณหาที่สุดมิได้เป็นอารมณ์} ๓. อากิญจัญญายตนะ {กำหนดภาวะที่ไม่มีอะไร ๆ เป็นอารมณ์} ๔. เนวสัญญานาสัญญายตนะ {ภาวะมีสัญญาก็ไม่ใช่ ไม่มีสัญญาก็ไม่ใช่}. อรูปพรหม [อะรูบปะพฺรม] น. เทพในพรหมโลกตามคติพระพุทธศาสนา เป็นจำพวกไม่มีรูป มี ๔ ชั้น ได้แก่ อากาสานัญจายตนพรหม วิญญาณัญจายตนพรหม อากิญจัญญายตนพรหม และเนวสัญญานาสัญญายตนพรหม, คู่กับ รูปพรหม. อรูปภพ [อะรูบปะพบ] น. ภพของผู้ที่ได้อรูปฌาน ๔, อรูปภูมิ ก็ว่า. อรูปภูมิ [อะรูบปะพูม] น. อรูปภพ. อรูปาพจร, อรูปาวจร ว. ที่ยังคิดอยู่ในอรูป, ที่ท่องเที่ยวอยู่ในอรูปภพ. น. พรหมที่ไม่มีรูปเป็นพรหมที่ได้บรรจุอรูปฌาน. {ดู อรูปพรหม ประกอบ}.