น. จำนวนสองบวกหนึ่ง: ชื่อเดือนจันทรคติ เรียกว่า เดือน ๓ ตกในราวเดือนกุมภาพันธ์. สามกษัตริย์ น. รูปพรรณที่ในชิ้นเดียวกันมีทั้งทอง นาก และเงินสลับกัน โบราณถือว่าเป็นมงคลแก่ผู้สวม เช่น สายสร้อยสามกษัตริย์ กำไลสามกษัตริย์. สามเกลอ น. เครื่องมือสำหรับตอกกระทุ้งเสาเข็ม ลักษณะเป็นไม้ท่อนกลม มีที่จับสำหรับยก ๓ ที่: ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทำด้วยมะพร้าว ข้าวเม่า น้ำตาล กวนเข้าด้วยกันแล้วปั้นเป็นก้อน ร้อยด้วยตอกให้ติดกัน ๓ ก้อน ชุบแป้งแล้วนำไปทอด. สามขา น. เครื่องวางภาชนะต้มนํ้าเป็นต้น ทำด้วยโลหะ มี ๓ เส้า:ชื่อตะเกียงที่มีพวยใส่ไส้จุดไฟ ๓ พวย: เต้าเสียบไฟฟ้าชนิดที่มีขาเสียบ ๓ ขา. สามขุม น. เรียกท่าเดินเข้าหาคู่ต่อสู้หรือถอยจากคู่ต่อสู้ของนักมวยนักกระบี่กระบองเป็นต้น โดยเดินก้าวย่างเป็นสลับฟันปลา มีตำแหน่งวางเท้าเป็น ๓ เส้า ว่า ย่างสามขุม. สามคาน, สามลำคาน น. เรียกพระยานมาศขนาดใหญ่มีคานสำหรับแบก ๓ คาน ว่าพระยานมาศสามลำคาน. สามง่าม น. ไม้หรือเหล็กที่แยกออกเป็น ๓ แฉกเรียงอยู่ในแนวเดียวกัน, เรียกอาวุธที่มีปลายแหลมเป็น ๓ แฉกเรียงอยู่ในแนวเดียวกัน ด้ามยาว ว่าสามง่าม, เรียกสิ่งอื่น ๆ ที่มีลักษณะเช่นนั้น. สามชั้น น. เรียกเนื้อหมูส่วนท้องที่ชำแหละให้ติดทั้งหนัง มัน และเนื้อ ว่า หมูสามชั้น: จังหวะของดนตรีไทยที่มีระดับช้า คือช้ากว่าสองชั้นเท่าตัว หรือช้ากว่าชั้นเดียว ๔ เท่า เรียกเต็มว่า อัตราสามชั้น, ชื่ออัตราจังหวะหน้าทับและทำนองเพลงประเภทหนึ่ง มีความยาวเป็น ๒ เท่า ของอัตราสองชั้น. สามชาย น. เรียกธงสามเหลี่ยมมุมฉาก ปลายธงมี ๓ แฉก เป็น ๓ ชายลดหลั่นกัน มักใช้นำริ้วกระบวน ถ้าใช้เข้ากระบวนแห่ในพระราชพิธี ผืนธงทำด้วยผ้าสักหลาดสอดสีปักดิ้นหักทองขวางเป็นลวดลาย ว่า ธงสามชาย. สามแซ่ น. ชื่อของหวานประเภทน้ำเชื่อม ประกอบด้วยของ ๓ อย่างคือ วุ้น ลูกพลับแห้ง และชิ้นฟักแช่อิ่ม. สามตา น. ชื่อวิธีจับยามของหมอดู ใช้นับหลักทั้ง ๓ เวียนไป มักใช้ทายเกี่ยวกับของหาย เรียกว่า ยามสามตา: เต้ารับไฟฟ้า ที่มีรู ๓ คู่ สำหรับนำเต้าเสียบมาเสียบเพื่อนำกระแสไฟฟ้าออกไปใช้ได้ ๓ วงจร. สามบาน น. การแสดงกระบี่กระบองแบบหนึ่ง ใช้อาวุธหลายชนิดเข้าต่อสู้กันโดยไม่จับคู่กับอาวุธชนิดใดชนิดหนึ่ง เช่น กระบองคู่กับดาบสองมือ ง้าวคู่กับดาบดั้ง. สามใบเถา น. เรียกตลับหรือโถแป้งเป็นต้น ๓ ใบที่มีขนาดใหญ่ กลาง เล็ก รวมเป็นชุดหนึ่ง เช่น ตลับหมากสามใบเถา โถแป้งสามใบเถา, {ปาก} เรียกพี่น้องผู้หญิง ๓ คนเรียงกัน ว่า สามใบเถา. สามเพลงตกม้าตาย {สำ} ก. แพ้เร็ว เช่น นักมวยหน้าใหม่อย่างนี้เดี๋ยวก็สามเพลงตกม้าตายหรอก, เพลงเดียวตกม้าตาย ก็ว่า. สามแพร่ง น. ทางที่แยกเป็น ๓ สาย เกิดจากทางสายหนึ่งมาบรรจบเป็นมุมฉากกับทางอีกสายหนึ่ง เรียกว่า ทางสามแพร่ง, โบราณถือว่าเป็นทางผีผ่าน ไม่เป็นมงคล เช่น ไปทำพิธีเซ่นวักเสียกบาลที่ทางสามแพร่ง. สามเมา{ปาก} ว. เรียกคนติดเหล้า กัญชา และยาฝิ่น ว่า คนสามเมา. สามไม้กลาง ดู ขึ้นพลับพลากลาง. สามไม้นอก ดู ขึ้นพลับพลา. สามไม้ใน ดู ขึ้นพลับพลาใน. สามรส ๑ น. เรียกอาหารที่มีรสเปรี้ยว เค็ม หวาน เช่น ปลาเก๋าสามรส. สามล้อ น. ยานพาหนะถีบขนาดเล็กชนิดหนึ่งมีล้อ ๓ ล้อ เรียกเต็มคำว่า จักรยานสามล้อ, ถ้าติดเครื่องยนต์ เรียกว่า สามล้อเครื่อง หรือ จักรยานสามล้อเครื่อง. สามโลก น. โลกทั้ง ๓ คือ มนุษยโลก เทวโลก และพรหมโลก. สามวันดีสี่วันไข้ ว. เจ็บออด ๆ แอด ๆ อยู่เสมอ. สามเศียร น. ไพ่ตองที่เข้าเศียรแล้ว ๓ ชุด. สามสบ น. บริเวณที่แม่น้ำ ๓ สายมาบรรจบกัน. สามสลึงเฟื้อง {ปาก} ว. บ้า ๆ บอ ๆ, มีสติไม่สมบูรณ์, มีจิตใจใกล้ไปทางบ้า ๆ บอ ๆ, สองสลึงเฟื้อง ไม่เต็มเต็ง หรือ ไม่เต็มบาท ก็ว่า. สามสาย น. ชื่อซอชนิดหนึ่ง มีกะโหลกทำด้วยกะลามะพร้าว ใช้หนังปิดด้านหนึ่ง มีสาย ๓ สาย คันชักอยู่ต่างหาก.สามสี ๑ น. เรียกแมวที่มีสีดำ เหลือง และขาว ในตัวเดียวกัน ว่า แมวสามสี: พลอยชนิดหนึ่งเมื่อโดนแสงอาทิตย์จะมีสีเขียวมรกต เมื่อโดนแสงอื่น ๆ ที่ไม่ใช่แสงอาทิตย์เช่นแสงจากหลอดไฟ จะมีสีแดงแล้วเปลี่ยนเป็นสีม่วง เรียกว่า พลอยสามสี หรือ เจ้าสามสี. สามเส้า ก. อาการที่นกเขาขันคูเป็น ๓ จังหวะ, สามกุก ก็ว่า. {พจน. ๒๔๙๓}: ชื่อเพลงไทยอัตรา ๒ ชั้น หน้าทับปรบไก่. สามหมุด น. ชื่อมีดสำหรับปอกหรือฝานชนิดที่ตรึงกั่นติดกับด้ามด้วยหมุด ๓ ตัว เรียกว่า มีดสามหมุด. สามหยิบ น. เรียกหมวกลูกเสือที่มีรอยบุ๋ม ๓ รอยตรงด้านบนหมวก ว่า หมวกสามหยิบ. สามหาบ น. เรียกอาหารคาว ๑ หาบ หวาน ๑ หาบ และเครื่องหุงต้ม ๑ หาบที่เจ้าภาพหาบเดินรอบเมรุแล้วถวายพระสงฆ์ในเวลาเก็บอัฐิ ว่า สามหาบ, เรียกการเดินในพิธีเช่นนั้น ว่า เดินสามหาบ. สามเหลี่ยม ๑ น. รูปเหลี่ยมที่มีด้านโดยรอบเป็นเส้นตรง ๓ เส้น ปลายเส้นจดกัน.สามเหลี่ยมด้านเท่า น. รูปสามเหลี่ยมที่มีด้านทั้ง ๓ ยาวเท่ากัน. สามเหลี่ยมมุมฉาก น. รูปสามเหลี่ยมที่มีมุมหนึ่งเป็นมุมฉาก. สามเหลี่ยมมุมป้าน น. รูปสามเหลี่ยมที่มีมุมหนึ่งเป็นมุมป้าน.สามเหลี่ยมมุมแหลม น. รูปสามเหลี่ยมที่มีมุมทั้ง ๓ เป็นมุมแหลม. สามเหลี่ยมหน้าจั่ว น. รูปสามเหลี่ยมที่มีด้านคู่หนึ่งยาวเท่ากัน. สามแหยม น. เรียกปอยผมที่แบ่งออกเป็น ๓ ส่วนเพื่อเตรียมโกนจุก {ใช้แก่พระองค์เจ้าลงมาถึงสามัญชน}.