ก. ถูกต้อง, แตะต้อง, กระทบกัน, เช่น มีใครมาสัมผัสไหล่ พยายามให้เท้าสัมผัสหญ้าเสียบ้าง จะได้มีสุขภาพดี สัมผัสมือกัน: คล้องจองกัน เช่น คำในกลอนบทนี้สัมผัสกันดี. น. การถูกต้องที่ให้เกิดความรู้สึก เช่น ประสาทสัมผัส, การแตะต้อง, การกระทบกัน, เช่น พอออกไปข้างนอกก็สัมผัสอากาศเย็นเฉียบ: ความคล้องจองของถ้อยคำ เช่น ในนํ้ามีปลาในนามีข้าว: {วรรณ} ข้อบังคับที่ใช้ในฉันทลักษณ์เพื่อให้เสียงรับกัน. {ป. สมฺผสฺส: ส.สํสฺปรฺศ}. สัมผัสนอก น. สัมผัสนอกวรรคหรือระหว่างวรรคตามข้อบังคับแห่งฉันทลักษณ์ซึ่งเป็นสัมผัสสระและไม่ซ้ำเป็นคำเดียวกัน เช่น สัมผัสใน น. สัมผัสที่อยู่ภายในวรรคเพื่อเพิ่มเสียงไพเราะ มีได้ทั้งสัมผัสสระและสัมผัสอักษร เช่นเห็นโรงเรียงไร่ฝ้ายทั้งซ้ายขวา {ขุนช้างขุนแผน}, ในโคลงหมายรวมถึงสัมผัสสระและสัมผัสอักษรที่อยู่ระหว่างวรรคในบาทเดียวกันด้วย คือ คำสุดท้ายของวรรคแรกสัมผัสกับคำแรกของวรรคหลัง เช่น อ้าศรีเสาวภาคย์เพี้ยง เพ็ญแข {ตะเลงพ่าย}. สัมผัสสระ น.สัมผัสที่มีเสียงสระหรือเสียงสระกับตัวสะกดในมาตราเดียวกัน เช่น{เพลงยาวถวายโอวาท},{นิ. วัดสิงห์}. สัมผัสอักษร น. สัมผัสพยัญชนะที่มีเสียงพยัญชนะต้นเสียงเดียวกัน เช่น จำใจจำจากเจ้า จำจร {ตะเลงพ่าย}, คูนแคขิงข่าขึ้น เคียงคาง {หลักภาษาไทยของกำชัย ทองหล่อ}.