[มาน, มาระ-, มานระ-] น. เทวดาจำพวกหนึ่ง มีใจบาปหยาบช้าคอยกีดกันไม่ให้ทำบุญ: ยักษ์: ผู้ฆ่า, ผู้ทำลาย, ในพระพุทธศาสนาหมายถึงผู้กีดกันบุญกุศล มี ๕ อย่าง เรียกว่า เบญจพิธมาร คือ ขันธมาร กิเลสมาร อภิสังขารมาร มัจจุมาร เทวบุตรมาร, โดยปริยายหมายถึงผู้ที่เป็นอุปสรรคขัดขวาง. {ป., ส.}. มารคอหอย [มาน-] {ปาก} น. ผู้ที่ขัดผลประโยชน์ที่ผู้อื่นจะพึงมีพึงได้. มารชิ, มารชิต [มาระชิ, มาระชิด] น. "ผู้ชนะมาร" คือ พระพุทธเจ้า. {ป. มารชิ: ส.มารชิตฺ}. มารผจญ [มาน-] ก. มารยกทัพมารบ, มารที่ยกทัพมาขัดขวางการบำเพ็ญเพียรของพระพุทธเจ้า: โดยปริยายหมายความว่า ขัดขวางไม่ให้สำเร็จประโยชน์. มารวิชัย [มาระ-, มาน-] น. ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่งอยู่ในพระอิริยาบถนั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ซ้ายหงายวางบนพระเพลา พระหัตถ์ขวาวางควํ่าลงที่พระชานุ นิ้วพระหัตถ์ชี้ลงที่พื้นธรณีในคราวที่พระองค์ทรงเอาชนะมารได้ ว่า พระปางมารวิชัย, พระปางชนะมาร หรือพระปางสะดุ้งมาร ก็เรียก. {ป.}. มารสังคม [มาน-] น. ผู้ที่เป็นภัยต่อสังคม. มารหัวขน [มาน-] {ปาก} น. ลูกที่อยู่ในท้องซึ่งยังไม่ปรากฏว่าใครเป็นพ่อ หรือไม่มีใครรับว่าเป็นพ่อ. มาราธิราช น. พญามาร. {ป.}.