สุภาษิต
เลือกคำ
กว่าถั่วจะสุก งาก็ไหม้
กินบนเรือนแล้วขี้รดหลังคา
กินปูนร้อนท้อง
เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน
ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแต่ง
ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่
ขายผ้า เอาหน้ารอด
ขิงก็รา ข่าก็แรง
ขี่ช้างจับตั๊กแตน
เขียนเสือให้วัวกลัว
เข้าตามตรอก ออกตามประตู
เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า ได้หน้าอย่าลืมหลัง
เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่งตาตาม
คนดีตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้
คนรักเท่าผืนหนัง คนชังเท่าผืนเสื่อ
คนเดียวหัวหาย สองคนเพื่อนตาย สามคนกลับมาได้
คบคนดีมีศรีแก่ตัว คบคนชั่วอัปราชัย
คบคนพาล พาลพาไปหาผิด คบบัณฑิต บัณฑิตพาไปหาผล
คบคนให้ดูหน้า ซื้อผ้าให้ดูเนื้อ
ความรู้ท่วมหัว เอาตัวไม่รอด
ความวัวไม่ทันหาย ความควายเข้ามาแทรก
คับที่อยู่ได้ คับใจอยู่ยาก
คืบก็ทะเล ศอกก็ทะเล
ฆ่าควายก็ต้องไม่เสียดายพริก
ฆ่าช้างจะเอางา คนเจรจาจะเอาถ้อยคำ
จับปลาสองมือ
จำศีลเอาหน้า ภาวนาโกหก
ชักแม่น้ำทั้งห้า
ชั่วช่างชี ดีช่างสงฆ์
ชั่วเจ็ดที ดีเจ็ดหน
ชาติเสือต้องไว้ลาย ชาติชายต้องไว้ชื่อ
ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวปิด
ช้างสาร งูเห่า ข้าเก่า เมียรัก อย่าได้ไว้วางใจ
ช้าๆ ได้พร้าสองเล่มงาม ด่วนได้สามผลามมักพลิกแพลง
ใช้แมวไปขอปลาย่าง
ดูช้างให้ดูหน้าหนาว ดูสาวให้ดูหน้าร้อน
ดูวัวให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ ถ้าจะดูให้แน่ต้องดูถึงย่าถึงยาย
ตบมือข้างเดียวไม่ดัง
ตักน้ำใส่กะโหลก ชะโงกดูเงา
ตักบาตรอย่าถามพระ
ตามใจปากมากหนี้
ต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก
ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น
ถ้าไม่ไฟ ที่ไหนจะมีควัน
นอนสูงให้นอนคว่ำ นอนต่ำให้นอนหงาย
นายว่า ขี้ข้าพลอย
น้ำขึ้นให้รีบตัก
น้ำท่วมปาก
น้ำพึ่งเรือ เสือพึ่งป่า
น้ำลด ตอผุด
น้ำลึกหยั่งได้ น้ำใจหยั่งยาก
น้ำเชี่ยว อย่าขวางเรือ
เนื้อไม่ได้กิน หนังไม่รองนั่ง เอากระดูกมาแขวนคอ
บุญมา ปัญญาช่วย ที่ป่วยก็หาย ที่หน่ายก็รัก
ปลาข้องเดียวกัน ตัวหนึ่งเน่า ก็พาตัวอื่นพลอยเหม็นไปด้วย
ปลาหมอตายเพราะปาก
ปลูกเรือนต้องตามใจผู้อยู่ ผูกอู่ต้องตามใจผู้นอน
ปล่อยเสือเข้าป่า ปล่อยปลาลงน้ำ
ปากคนยาวกว่าปากกา
ปากเป็นเอก เลขเป็นโท หนังสือเป็นตรี ชั่วดีเป็นตรา
พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง
มะนาวไม่มีน้ำ
มีเงินมีทองเจรจาได้ มีไม้มีไร่ปลูกเรือนงาม
มีเงินเขานับว่าเป็นน้อง มีทองเขานับว่าเป็นพี่
ไม่มีมูลฝอยหมาไม่ขี้
ไม่เห็นน้ำ อย่าเพิ่งตัดกระบอก ไม่เห็นกระรอก อย่าเพิ่งโก่งหน้าไม้
ไม้ลำเดียวยังต่างปล้อง พี่กับน้องยังต่างใจ
ไม้ล้มข้ามได้ คนล้มอย่าเพิ่งข้าม
ไม้อ่อนดัดง่าย ไม้แก่ดัดยาก
รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ
รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี
รู้หลบเป็นปีก รู้หลีกเป็นหาง
รู้ไว้ใช่ว่า ใส่บ่าแบกหาม
เรือล่มเมื่อจอด ตาบอดเมื่อแก่
เรือล่มในหนอง ทองจะไปไหน
ลงเรือแป๊ะ ต้องตามใจแป๊ะ
ลมไม่พัด ใบไม้ไม่ไหว
เลี้ยงช้าง กินขี้ช้าง
เลือกนักมักได้แร่
เล่นกับหมา หมาเลียปาก เล่นกับสาก สากต่อยหัว
โลภมาก ลาภหาย
วัวสันหลังขาด เห็นกาบินผาดก็ตกใจ
วัวหายแล้วจึงล้อมคอก
วัวเห็นแก่หญ้า ขี้ข้าเห็นแก่นอน
วัวใครก็เข้าคอกคนนั้น
ว่าแต่เขา อิเหนาเป็นเอง
สอนเด็ก สอนง่าย สอนผู้ใหญ่ สอนยาก
สี่ตีนยังรู้พลาด นักปราชญ์ยังรู้พลั้ง
เสน่ห์ปลายจวัก ผัวรักจนตาย
เสียทองเท่าหัว ไม่ยอมเสียผัวให้ใคร
เสียน้อย เสียยาก เสียมาก เสียง่าย
หญิงสามผัว ชายสามโบสถ์ อย่าได้คบ
หมาขี้ไม่มีใครยกหาง
หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว
อดเปรี้ยวไว้กินหวาน
อยู่บ้านท่านอย่านิ่งดูดาย ปั้นวัวปั้นควายให้ลูกท่านเล่น
อย่าข่มเขาโคขืนให้กินหญ้า
อย่าคบคนจร นอนหมอนหมิ่น
อย่าชักน้ำเข้าลึก อย่าชักศึกเข้าบ้าน
อย่าชิงสุกก่อนห่าม
อย่าชี้โพรงให้กระรอก
อย่าตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ
อย่าติเรือทั้งโกลน
อย่าทำตัวเป็นกิ้งก่าได้ทอง
อย่าทำเป็นหมาเห่าใบตองแห้ง
อย่าฝากเนื้อไว้กับเสือ
อย่าฟื้นฝอยหาตะเข็บ
อย่าละเลงขนมเบื้องด้วยปาก
อย่าสอนจระเข้ให้ว่ายน้ำ
อย่าสอนหนังสือสังฆราช
อย่าหักด้ามพร้าด้วยเข่า
อย่าเลี้ยงลูกเสือลูกจระเข้
อย่าเห็นขี้ดีกว่าไส้
อย่าเอาจมูกคนอื่นหายใจ
อย่าเอาทองไปลู่กระเบื้อง
อย่าเอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ
อย่าเอามะพร้าวห้าวไปขายสวน
อย่าเอาลูกเขามาเลี้ยง อย่าเอาเมี่ยงเขามาอม
อย่าแกว่งเท้าหาเสี้ยน
อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน จะจนใจเอง